loader

Η περιοχή του Δήμου Καλαβρύτων είχε σημαντική ιστορία κατά την αρχαιότητα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το μεγαλύτερο μέρος του Καλλικρατικού Δήμου Καλαβρύτων, που ήταν πρώην επαρχία Καλαβρύτων, ανήκε στη Βόρεια Αρκαδία, η οποία ονομαζόταν ιδιαίτερα Αζανία. Αυτή η ονομασία προέρχεται από το όνομα του Αζάνα, γιου του Αρκάδα, που ήταν απόγονος του πρώτου βασιλιά της Αρκαδίας, του Πελασγού. Η Αρκαδία, αρχικά Πελασγία, πήρε το όνομά της από αυτόν.

Μικρά τμήματα της αρχαίας Αζανίας βρίσκονται επίσης στους νομούς Κορινθίας και Αρκαδίας. Ωστόσο, το βορειότερο τμήμα της σημερινής Επαρχίας Καλαβρύτων ανήκε στην αρχαία Αχαΐα.

Η περιοχή είχε στρατηγική σημασία λόγω της κεντρικής της θέσης στο βόρειο τμήμα της Πελοποννήσου. Τα πολλά περάσματα από και προς όλες τις κατευθύνσεις, συμπεριλαμβανομένων της Αχαΐας, της Κορινθίας, της Αργολίδας και της Ηλείας, καθώς και μέσω της νότιας Αρκαδίας από τη Λακωνία και τη Μεσσηνία, έκαναν την περιοχή αυτή ιδιαίτερα σημαντική.

Ο ορεινός όγκος του Χελμού διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη γεωγραφία της περιοχής. Το ορεινό αυτό σχήμα, λόγω της γεωγραφικής του θέσης και των φυσικών περασμάτων, ενέπνευσε τη δημιουργία σημαντικών αρχαίων πόλεων και εγκαταστάσεων. Σήμερα, ο Χελμός βρίσκεται κυρίως στην Αχαΐα, με ένα μικρό τμήμα του στην Κορινθία.

Α’ Προϊστορικοί Χρόνοι

Η περίοδος της Παλαιολιθικής και Μεσολιθικής Εποχής (πριν από το 7000 π.Χ.) δεν διαθέτει ασφαλή ίχνη λόγω της συνεχούς μετακίνησης των ανθρώπων για την εξασφάλιση τροφής. Παρόλα αυτά, έχουν ανακαλυφθεί αποδείξεις παρουσίας ανθρώπων από αυτή την εποχή σε περιοχές γύρω από την Επαρχία Καλαβρύτων. Ο Παλαιολιθικός άνθρωπος χρησιμοποιούσε σπήλαια για περιστασιακή διαμονή και προστασία.

Κατά τη Νεολιθική Εποχή (7.000-3.000 π.Χ.), η πιο σημαντική αρχαιολογική θέση που έχει ερευνηθεί είναι το Σπήλαιο των Καστριών ή Λιμνών, όπου εντοπίστηκαν αποδείξεις κατοίκησης.

Στην Εποχή του Χαλκού (3000 έως το 1100 π.Χ.), οι αρχαιολογικές θέσεις πολλαπλασιάζονται. Η πρώτη ύλη για εργαλεία και όπλα αντικαθίσταται από τον χαλκό. Κατά την πρώιμη φάση της Εποχής του Χαλκού, το ορεινό όγκο συνεχίζει να αποτελεί ασφαλή χώρο κατοίκησης, ενώ οι νεολιθικές θέσεις, όπως των Καστριών, παραμένουν κατοικημένες.

Στη Μέση Χαλκοκρατία (ή Μεσοελλαδική Περίοδο, 1900-1570 π.Χ.), η κατοίκηση επεκτείνεται και νέες θέσεις αναπτύσσονται, όπως η Μπουρή του Κανδάλου. Η ύπαρξη οργανωμένων νεκροταφείων υποδεικνύει πιθανή πολιτική αστάθεια και μετακινήσεις.

Κατά τη Μυκηναϊκή Εποχή (1570-1100 μ.Χ.), παρά τη συνέχιση κατοίκησης σε προηγούμενες θέσεις, δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμη σημαντικά οικοδομικά κατάλοιπα. Τα νεκροταφεία, όπως αυτά στο Βρυσάρι, τον Μποντιά και το Μάνεσι, είναι από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα, υποδεικνύοντας έλλειψη μεγάλου και οργανωμένου κέντρου, με την περιοχή να διαμοιράζεται σε μικρότερους οικισμούς.

Β’ Ιστορικοί Χρόνοι

Μετά το πέρας της Μυκηναϊκής Εποχής, ακολουθεί η Γεωμετρική Περίοδος, που καταλήγει περίπου στο 700 π.Χ. Ονομάζεται έτσι λόγω της χρήσης γεωμετρικών στοιχείων στη διακόσμηση αγγείων και άλλων αντικειμένων. Κατά την περίοδο αυτή, η περιοχή κατοικείται πλήρως, και εντοπίζεται το πρώτο ελληνικό ιερό, όπως αυτό της Αρτέμιδος Ημέρας στους Λουσούς των Καλαβρύτων. Επιπλέον, στη θέση Κιούπια των Καλαβρύτων αποκαλύπτεται νεκροταφείο με γεωμετρικά αντικείμενα, συμπεριλαμβανομένου του οπλισμού ενός πολεμιστή.

Στη συνέχεια, δημιουργούνται οι αρχές των ισχυρών πόλεων που θα εξελιχθούν στους κλασικούς και ελληνιστικούς χρόνους. Αναφέρονται πόλεις όπως Ψωφίδα, Πάο, Λούσες, Κλείτωρ, Κύναιθα, Νωνάκριδα, και η Φενεός που σήμερα ανήκει στο Νομό Κορινθίας. Στο βορειότερο τμήμα της Επαρχίας Καλαβρύτων, που παλαιότερα ανήκε στην αρχαία Αχαΐα, βρίσκεται ο αχαϊκός οικισμός Λεόντιο, που ταυτίζεται με τη μικρή οχυρωμένη αρχαία πόλη στην Κάτω Βλασία.

Κατά την κλασική, ελληνιστική, και ρωμαϊκή περίοδο (5ος αι. π.Χ. – 4ος αι. μ.Χ.), διατηρούνται τα καλύτερα διατηρημένα αρχαία μνημεία, όπως οι αναφερθείσες πόλεις και άλλες αρχαίες θέσεις. Παράλληλα, ορισμένες από αυτές τις περιόδους δεν έχουν ταυτιστεί ακόμη ή η ταύτισή τους θεωρείται επισφαλής, όπως αναφέρεται στην ομιλία του Δρ. Μιχάλη Πετρόπουλου.

X